Skilnad mellom versjonar av «Sidefall»
Hopp til navigering
Hopp til søk
(→Bruk) |
sInkje endringssamandrag |
||
| (Éin mellomliggjande versjon av éin annan brukar er ikkje vist) | |||
| Line 5: | Line 5: | ||
Sidefall vert no mest nytta i faste ordlag og i skaldskap, men er vanlegt i mange [[målføre]]. Døme: | Sidefall vert no mest nytta i faste ordlag og i skaldskap, men er vanlegt i mange [[målføre]]. Døme: | ||
* Gamle Norig, nørdst i ''grendom''. | |||
* Gjev ''’om Oddvar'' ein stav! | |||
* Dei gjekk mann av ''huse''. | |||
* I ''fyrstonne''; i ''minsto''. | |||
* Detta gjekk ''vonom'' snøggare! | |||
* Med ''blidom munne''; med ''kvitre'' hand (døme frå [[folkevisor|folkevisone]]). | |||
== Former == | == Former == | ||
Sjå bøygjing av [[namnord#Sidefall|namnord]], [[lagord]] og [[varaord]]. | Sjå bøygjing av [[namnord#Sidefall|namnord]], [[lagord]] og [[varaord]]. | ||
Siste versjonen frå 9. mars 2022 kl. 07:37
Sidefall (dativ) er eit grammatiskt fall av ein namnelekk (namnord, lagord, varaord) i ei setning som syner at namnelekken hev bate av eikor gjerningi. I norsk femner sidefallet au millom anna påstadfall (lokativ), fråstadfall (ablativ) og tølefall (instrumental), oftast bunde av serskilde styreord.
Bruk
Sidefall vert no mest nytta i faste ordlag og i skaldskap, men er vanlegt i mange målføre. Døme:
- Gamle Norig, nørdst i grendom.
- Gjev ’om Oddvar ein stav!
- Dei gjekk mann av huse.
- I fyrstonne; i minsto.
- Detta gjekk vonom snøggare!
- Med blidom munne; med kvitre hand (døme frå folkevisone).