Skilnad mellom versjonar av «Ljodlæra»

Frå Mållekken
Hopp til navigering Hopp til søk
Line 32: Line 32:
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|- align=center
|- align=center
! style="background:#f2f2f2" | [[Lukeljod]]
! style="background:#f2f2f2" | [[Stengeljod]]
| p<br>(pʰ)
| p<br>(pʰ)
| b
| b
Line 62: Line 62:
|
|
| s
| s
|  
| <font color="grey">ð</font>
| ʃ
| ʃ
|
|
Line 72: Line 72:
| (ɦ)
| (ɦ)
|- align=center
|- align=center
! style="background:#f2f2f2" | [[Tæpeljod]]
! style="background:#f2f2f2" | [[Næmeljod]]
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| colspan="2" | ʋ
| colspan="2" | ʋ

Versjonen frå 20. mai 2009 kl. 13:07

Ljodlæra åt eit mål tek fyre seg korleis ljodi i målet vert uttala (fonetikk) og kva verkan dei hev (fonologi eller fonemikk). Med i dette bilætet høyrer au tyngd og tone.

Dessutan tek den sogelege ljodlæra fyre seg korleis ljodi hev skift gjenom tidene.

Høgnorsk ljodlæra

Dagnært høgnorskt talemål byggjer på ljodi i dei nedervde norske målføri og vert difor frambore på ulik vis alt etter landslùten talaren er frå eller soknar til.

Sjølvljod

Medljod

Tvilippe- Tannlippe- Tann- Gome- Tungerygg- Tungerot- Uv- Barke-
Naseljod m (ɱ) n ɳ ɲ ŋ
Stengeljod p
(pʰ)
b t
(tʰ)
d ʈ
(ʈʰ)
ɖ k
(kʰ)
g
Loseljod ɟʝ
Kvisleljod f s ð ʃ ç ʝ h (ɦ)
Næmeljod ʋ l ɭ j ɣ ʁ
Rulleljod eller flapp r,ɾ ɽ
Tavla: Medljod i norskt mål. Austlege ljod i raudt, vestlege i grønt, nordlege i blått. Avbrigdeljod i (klombrer). Målførelege eller alderdomlege ljod i grått.