Skilnad mellom versjonar av «Samnorsk»
Hopp til navigering
Hopp til søk
| Line 4: | Line 4: | ||
=== [[Medljod]]verket === | === [[Medljod]]verket === | ||
*'''-d-/-d:''' ''brei'' for '''breid''', derimot stend '''raud'''; ''leia'' for '''leida''', derimot '''leidning''' | *'''-d-/-d:''' ''brei'' for '''breid''', derimot stend '''raud'''; ''leia'' for '''leida''', derimot '''leidning''' | ||
*'''-gj-/-g:''' ''seia'', ''seier'' for '''segja''', '''segjer''', mot '''sagde''', '''sagt'''; ''bøya'' for '''bøygja''', derimot '''bøygning'''; ''tjue'' for '''tjuge''', derimot '''tjug''' | *'''-gj-/-g:''' ''seia'', ''seier'' for '''segja''', '''segjer''', mot '''sagde''', '''sagt'''; ''bøya'' for '''bøygja''', derimot '''bøygning'''; ''tjue'' for '''tjuge''', derimot '''tjug'''; ''nøyen'' for '''nøgjen''', mot '''nøgnare''' | ||
*'''-mb:''' ''lam'' for '''lamb''', derimot stend '''dramb''' | *'''-mb:''' ''lam'' for '''lamb''', derimot stend '''dramb''' | ||
*'''-rd:''' ''i fjor'' for '''i fjord''', mot vanleg '''ord''', '''bord''' osb. <rd> samstevjast med [[uttala]] [ɽ] i [[austnorsk]] | *'''-rd:''' ''i fjor'' for '''i fjord''', mot vanleg '''ord''', '''bord''' osb. <rd> samstevjast med [[uttala]] [ɽ] i [[austnorsk]] | ||
Versjonen frå 6. oktober 2009 kl. 19:16
Samnorsk er ein målideologi som gjeng ut på at norsk og norskdansk skal samlast i eitt blandingsmål. Serleg med målbrigdet i 1938 vart denne ideologien rådande i offisiell nynorsk, og endå samnorsken vart avskriven som offisiell målpolitikk sist på 1900-talet, heng systembroti frå denne tidi enno att i den rettskrivingi. Dette er dei mest synlege skilmerki millom høgnorsk og statsnynorsk, endå ordfanget i grunnen hev meir å segja.
Døme på skjepla måldrag
Medljodverket
- -d-/-d: brei for breid, derimot stend raud; leia for leida, derimot leidning
- -gj-/-g: seia, seier for segja, segjer, mot sagde, sagt; bøya for bøygja, derimot bøygning; tjue for tjuge, derimot tjug; nøyen for nøgjen, mot nøgnare
- -mb: lam for lamb, derimot stend dramb
- -rd: i fjor for i fjord, mot vanleg ord, bord osb. <rd> samstevjast med uttala [ɽ] i austnorsk
Sjølvljodverket
- i: bel for bìl og leva for lìva, derimot stend til, skip, skipa
- y: spørja for spyrja, derimot stend byrja; like eins vert det gjort skilnad på hølja («regna») og hylja («gøyma»), som læt likt i alle målføri
Døme på skjepla einskildord
- alvor for ålvor – fyrelekken i norsk er ål- eller all-, ikkje «al-»: ålmenning, allkunnig
- ansvar for andsvar – fyrelekken i norsk er and-, ikkje «an-»: andføtes, andbakkes
Døme på samanskjepling
- leie og leie for (eit) lægje og (ei) leida
- teie og teie for (å) tegja og (å) tæja
Døme på avnorsking
- a for å: fare, plage for fåre, plåga
Døme på rang grammatikk
- «eit vitug framlegg» for «eit vitugt framlegg»