Skilnad mellom versjonar av «Ljodlæra»

Frå Mållekken
Hopp til navigering Hopp til søk
Line 46: Line 46:
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|-align=center
|-align=center
! style="background:#f2f2f2" | [[Affrikat]]
! style="background:#f2f2f2" | [[Loseljod]]
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| colspan="2" |  
| colspan="2" |  
Line 76: Line 76:
| colspan="2" | ʋ
| colspan="2" | ʋ
| colspan="2" | l
| colspan="2" | l
| colspan="2" | ɭ
| colspan="2" | <font color="red">ɭ</font>
| colspan="2" | j
| colspan="2" | j
| colspan="2" | <font color="grey">ɣ</font>
| colspan="2" | <font color="grey">ɣ</font>
Line 85: Line 85:
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| colspan="2" |
| colspan="2" | r,ɾ
| colspan="2" | r,<font color="red">ɾ</font>
| colspan="2" | <font color="red">ɽ</font>
| colspan="2" | <font color="red">ɽ</font>
| colspan="2" |
| colspan="2" |
Line 92: Line 92:
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|}  
|}  
::'''Tavla''': Medljod i norskt mål. Austlege ljod i <font color="red">raudt</font>, vestlege i <font color="green">grønt</font>, nordlege i <font color="blue">blått</font>. Ljod som berre kjem fyre i visse stodor, ikkje som [[skilljod]], stend i (klombrer). Målførelege eller alderdomlege ljod er i <font color="grey">grått</font>.
::'''Tavla''': Medljod i norskt mål. Austlege ljod i <font color="red">raudt</font>, vestlege i <font color="green">grønt</font>, nordlege i <font color="blue">blått</font>. [[Skilljod|Avbrigdeljod]] i (klombrer). Målførelege eller alderdomlege ljod i <font color="grey">grått</font>.

Versjonen frå 20. mai 2009 kl. 11:35

Ljodlæra åt eit mål tek fyre seg korleis ljodi i målet vert uttala (fonetikk) og kva verkan dei hev (fonologi eller fonemikk). Med i dette bilætet høyrer au tyngd og tone.

Dessutan tek den sogelege ljodlæra fyre seg korleis ljodi hev skift gjenom tidene.

Høgnorsk ljodlæra

Dagnært høgnorskt talemål byggjer på ljodi i dei nedervde norske målføri og vert difor frambore på ulik vis alt etter landslùten talaren er frå eller soknar til.

Sjølvljod

Medljod

Tvilippe- Tannlippe- Tann- Gome- Tungerygg- Tungerot- Uv- Barke-
Naseljod m (ɱ) n ɳ ɲ ŋ
Lukeljod p
(pʰ)
b t
(tʰ)
d ʈ
(ʈʰ)
ɖ k
(kʰ)
g
Loseljod ɟʝ
Kvisleljod f s ʃ ç ʝ h (ɦ)
Tæpeljod ʋ l ɭ j ɣ ʁ
Rulleljod eller flapp r,ɾ ɽ
Tavla: Medljod i norskt mål. Austlege ljod i raudt, vestlege i grønt, nordlege i blått. Avbrigdeljod i (klombrer). Målførelege eller alderdomlege ljod i grått.