Brukar:Eiliv/Gudenamn

Detta er berre ei lista yver nomn frå dei norrøne sogone og slik eg trur dei vert i dag etter ymis ljodvokster. Med uttalor.

Nomni er ofte godt umsette eller umgjorde i dei landsmålske umsetjingane, men nokre av dei mest kjende hev ofte range og unorske former i dag. Millom anna Odin med -in og einstavingstonelag der det heldst skal rima på lagordet stoden. Elles ei rekkja namn med einstavingstonelag, som Frøya som lyt rima på trøya.

Dvergar

• Allvis, Allvís
• Andvare, Andvari
• Austre, Austri
• Brokk, Brokkr
• Duren, (Dùren med tvostavingstonelag) Durinn
• Durne, (Dúne, -ᶇ-) Dúrnir
• Dvalen, Dvalínn
• Dåen, Dáinn
• Eitre, Eitri
• Fjalar, (Fjèlar, sumstad kann henda Fjålår?) Fjalar
• Fåmne, (sumstad Fåvne og Fåbne) Fáfnir
• Galar, Galar
• Gandalv, Gandalfr
• Motsogne, Mótsognir
• Nordre, (Nóre, Nòre, sumstad kann henda Nóle?) Norðri
• Oter, Ótr
• Regen, (Règjen, Reien, Rìgjen, -ìn?) Reginn
• Reidmar, (Reimar) Hreiðmarr
• Sindre, (jf. sindr, sumstad kann henda Sinnjer?) Sindri
• Sudre, (Sùre, Søre?) Suðri
• Vestre, Vestri

Jøtlar

• Aurvandel, Aurvandil
• Bauge, (Baugje, Baue), Baugi
• Bele, (Bèle, utt. som sèle) Beli
• Bergjelme, (Bèrgjèlme, Bær-) Bergelmir
• Boltorn, (Bòltònn, jf. ">torn) Bǫlþorn
• Byleist, (Bỳleist, sumstad kann henda Bỳllist?) Byleistr
• Byleift, (sumstad Bỳleipt) Byleipt, same som Byleistr
• Dag, Dagr
• Eggter, Eggþér / Egðir (lyt kann henda vera Egder på norsk?)
• Fjølvar, Fjǫlvar
• Fornjot, (Fònnjót) Fornjót
• Fårbaute, Fárbauti
• Gang, (utt. som gang) Gangr
• Geirrod, (Gjeirò, Gjeirø) Geirrǫðr
• Gilling, (Gjì-) Gillingr
• Gyme, (Gjỳme, Gjøm(m)e?), Gymir
• Helblinde, (Hèl(l)-, Hæl-) Helblindi
• Helregen, (Hèlrègjen) Helreginn
• Hyme, (Hỳme), Hymir
• Ide, (Ie, sumstad kann henda Idda / Åddå?), Iði
• Im, Ím
• Lit, (Lìt, utt. som lìt) Litr
• Loge, (Lògje, utt. som loge) Logi
• Menglod, (Menglò, Menglø) Menglǫð
• Mogtrase, Mǫgþrasir
• Mokkurkalve, Mǫkkurkalfi
• Narve, Narfi, Nǫrfi, Nǫrvi, Nǫrr
• Rimne, (Rímne, Ríbne?) Hrímnir
• Rimgrimne, (-bn-) Hrímgrímnir
• Rungne, Hrungnir
• Rym, (Rỳmm, Rømm) Hrymr
• Ræsvelg, Hræsvelgr
• Snjo, (utt. som ordet snjo?) Snjór
• Stuttung, (Stùttùng) Stuttungr
• Surt, (utt. som burt) Surtr
• Tjatse, (Tjasse) Þjazi
• Torre, (Tòrre, som månaden) Þorri
• Trivalde, Þrívaldi
• Trudgjelme, (Trúgjèlme) Þrúðgelmir
• Trym, (Trỳmm, Trømm?) Þrymr
• Utgarda-Loke, (-Lòkje) Útgarða-Loki
• Vavtrudne, (Vavtrûne) Vafþrúðnir
• Vorne, (Vònne, jf. vòrn) Vǫrnir
• Vidblinde, (Ví-blinde) Víðblindi
• Våle, Váli
• Våsud, (Våsù, Våse?) Vásuðr
• Yme, Ymir
• Æge, (Ægje) Ægir
• Ålvalde, Alvaldi / Ǫlvaldi

Gygrer

• Angerboda, (Angrbòa) Angrboða
• Aurboda, Aurboða
• Bestla, Bestla
• Driva, Drífa
• Fonn, Fǫnn
• Gjelp, Gjalpr
• Gjerd, (Gjèr, Gjæl) Gerðr
• Greipa, Greipa
• Grid, (Grì) Griðr
• Gunnlod, (Gunnlò, Gunnlø) Gunnlǫð
• Hardgreip, Harðgreipr
• Hel, (Hèl(l), sumstad Hæl? Jf. hel) Hel
• Hyrrokki, (Hỳrrokkje, Hỳrrokkja?) Hyrrokkin
• Jarnsaksa, Járnsaxa
• Lauvøy, Laufey
• Leikn, Leikn
• Ljod, (Ljó, Ljø, utt. som ljod) Hljóð
• Mjøll, (utt. som ordet mjøll) Mjǫll
• Natt, Nátt
• Nål, Nál
• Rimgjerd, (Rímgjèr) Hrímgerðr
• Rod, (Ró) Hróðr
• Skade, (Skae) Skaði
• Takk, Þǫkk

Nornor

• Skuld, Skuld
• Urd, (utt. som ordet urd) Urðr
• Verdande, (Vèrande, utt. som ferdande) Verðandi

Æser

• Andrimne, Andhrímnir
• Balder, (sumstad Ballr?) Baldr
• Brage, (ofte Bragje) Bragi
• Delling, Dellingr
• Forsete (Fòssète, Fossèt’, jf. forsæte), Forseti
• Heimdall, Heimdallr
• Hermod, (Hèrmó) Hermóðr
• Hòd, (Hò, Hø?) Hǫðr
• Høne, Hǿnir
• Itreksjod, (Itrèksjó) Ítreksjóð
• Lodur, (Lóùr[2]) Lóðurr
• Loke, (Lòkje, Løkje? Jf. vettet) Loki
• Lovn, Lofn (lyt vera Lomn)
• Magne, Magni
• Meile, Meili
• Mime, Mímir
• Mode, (Móe) Móði
• Måne, Máni
• Nep, (Nèp) Nepr
• Od, (utt. Ó) Óðr
• Oden, (uttala Óen/Ó’n med tvostavingstonelag som i moden) Óðinn
• Tor, Þórr
• Ty, Týr
• Ull, (Ùll) Ullr
• Ve, Vé
• Vidar, (Víar?) Víðarr
• Vilje, Vili
• Våle, Váli

Åsynjor

• Bil, (Bìl, Bél) Bil
• Eir, Eir
• Fjørgyn, (Fjørgjỳn), Fjǫrgyn / Fjǫrgvin
• Frigg, Frigg
• Frøya, (tvostavingstonelag, som trøya) Freyja
• Fulla, (Fùlla) Fulla
• Gjerd, (uttala som gjerd) Gerðr
• Gjevjon, (Gjevjòn, sjå merknad) Gefjon, Gefjun
• Gnå, Gná
• Idunn, (Iùnn?), Iðunn
• Ilm, Ilmr
• Irpa, Irpa
• Lin, Hlín
• Nanna, Nanna (Nepsdóttir)
• Njørun, Njǫrun (lyt vera Njøro, sjå " id="njøro-merknad">merknad)
• Rind, Rindr
• Rån, Rán
• Sigyn, (Sìgjỳn, kann henda Ségjøn?) Sigyn
• Siv, (Sév?) Sif
• Sjøvn, Sjǫfn (lyt eigenlegt vera Sjømn)
• Skade, (Skae) Skaði
• Snotra (tvostavingstonelag!), Snotra
• Sol, Sól
• Syn, (Sỳn, fylgjer kann henda kyn?) Syn
• Såga, Sága
• Torgjerd Holgabrud (-brur), (Tòrgjèr, -gjèl) Þorgerðr Holgabrúðr
• Var (Vòr?), Vǫr
• Vår, Vár

Vaner

• Frøy, Freyr
• Gjerseme, (Gjèrsème) Gersemi
• Gullveig, (Gùllveig, -vei) Gullveig
• Noss, Hnoss
• Kvase, Kvasir
• Njord, (Njór/Njòr, Njól, fylgjer uttala av fjord) Njǫrðr

Valkyrjor

• Brynhildr, (Brỳnild, kann henda Brøneld) Brynhildr
• Geiravor, (Gjeiravòr) Geiravǫr
• Geirskogul, (Gjeirskògul) Geirskǫgul
• Gondul, Gǫndul
• Gunn, Gunnr
• Herfjøt, Herfjǫtur
• Herja, Herja
• Hervor, (Hèrvòr) Hervǫr alvitr
• Hild, Hildr
• Kåra, Kára
• Ladgud svankvit, (Lagu, Laggu?) Hlaðguðr svanhvít
• Løkk, Hløkk
• Mist, Mist
• Olrun, (Òlrún) Ǫlrún
• Rådgrid, (Rågri) Ráðgríðr
• Regenleiv, (Règjen-, Rìgjen-, Reien-) Reginleif
• Rist, Hrist
• Rota, Róta
• Sanngrid, (Sangrì, Sangre?) Sanngriðr
• Sigerdriva, Sigrdrífa
• Sigrun, Sigrún
• Skjeggjold, Skeggjǫld
• Skogul, (Skògul, sumstad kann henda som dugurd) Skǫgul
• Sveid, (Svei, utt. som fyrrtid av svida) Sveið
• Svipul, (Svìpul) Svipul
• Togn, Þǫgn
• Trìma, (Tréma, uttala liksom å brìma) Þrima
• Trud, (Trú, lyt vera Trúr, liksom brur) Þrúðr

Stader

• Amsvartne Amsvartnir
• Andlang, Andlangr
• Barre, Barre
• Bivrost, (-i; Bìv-, Bévròst, med tvostavingstonelag) Bifrost
• Bilskirne, (Bìlskjìnne, sumstad kann henda Bélskjénne) Bilskirnir
• Brime, (Brìme, Bréme?) Brimir
• Bråvollane, Brávellir
• Eljudne, (Éljûne) Éljúðnir
• Fensalene, (Fèn-) Fensalir
• Folkvang, Folkvangr
• Fornsigtuna, (Fònnsìgtùna) Fornsigtuna
• Futullund, Fjǫturlundr (lyt vera Fjøturlund, jf. fjøtur)
• Fyresvollane, (Fỳres-) Fyrisvellir
• Galgvid, (Galgvé) Gálgviðr
• Gandvik, Gandvík
• Gastropne, (sumstad kann henda Gastrofne) Gastropnir
• Gimle, (Gjìmle, sumstad kann henda Gjemle) Gimlé
• Ginnungagap, (-et; Gjìnnùngagap, Gjìnnùngap) Ginnungagap
• Gjallarbrui (Gjè-?), Gjallarbrú
• Gladsheim, (Glasseim) Glaðsheimr
• Glitne, (Glìtne) Glitnir
• Glæsesvollane, Glæsisvellir
• Gnipaheller, (Gnìpa-, Gnìpe-) Gnipahellir
• Helheim, (Hèl(h)eim, sumstad Hæleim, -òm), Helheimr
• Himenbjørg, (Hìmen-, Hìmel-) Himinbjǫrg
• Hindarfjell, (Hìnda-) Hindarfjall
• Hoddmimesholt, Hoddmímis holt
• Idavollen, (Ia-, Ie-) Iðavǫllr
• Jarnvid, (-vé) Járnviðr
• Jøtulheim, Jǫtunheimr
• Kvergjelme, Hvergelmir
• Lidskjølv, (Lìskjølv, Lé-) Hliðskjǫlf
• Midgard, (Mìgar, -gal, jf. midgard) Miðgarðr
• Mimesbrunnen, Mímisbrunnr
• Mimameid, (Míme-) Mímameiðr
• Munarvåg, (Mùna-, liksom mùnaleg)) Munarvágr
• Myrkvid, (-vé Myrkviðr
• Nidafjell(i), (Nìa-, Neafjell) Niðafjǫll
• Nitbjørg, (Nìt-, Nét-) Hnitbjǫrg
• Noatun, (Nóa-, Nóe-, Nó-) Nóatún
• Nyvlheim, (Nỳvleim, Nỳlveim?) Niflheimr
• Nyvlhel, (Nỳvlèl) Niflhel
• Nåstrand, Nástrǫnd
• Sessrumne, (Sessrùmne, -rùm- liksom rom) Sessrúmnir
• Sindre, sjå ">Sindre (dverg)
• Singasteinen, Singasteinn
• Søkvabekk, Sǫkkvabekkr
• Trudheim, (Trúheim) Þrúðheimr
• Trudvang, (Trúvang) Þrúðvangr
• Trymheim, (Trỳmeim, sumstad kann henda Trømmeim?) Þrymheimr
• Ukolne, (Úkólne) Ókólnir
• Urdarbrunnen, (Ùra-, Ùla-) Urðarbrunnr
• Utgard, Útgarðr
• Valaskjølv (sumstad Vale-) Valaskjǫlf
• Valhall, (Valhalli) Valhǫll
• Vanaheim, Vanaheimr
• Vidblåen, (Ví-) Víðbláinn
• Vigrid, (Vìgri) Vígríðr
• Vingolv, Vingolf
• Yggdrasel, (Ỳggdrasell, -edl, -illj) Yggdrasill
• Åsgard, Ásgarðr

Elvar

• Gjølli, Gjǫll
• Elevågane, Élivágar
• Ifing, Ífingr
• Kjerlaugane, Kerlaugar
• Kormt, Kǫrmt
• Ormt, Ǫrmt
• Slir, (utt. som slir) Slíðr
• Vadgjelme, (Vagjèlme) Vaðgelmir
• Vimur, Vimur

Kappar

• Arngrim, (Angrím) Arngrímr
• Åslaug, (fylgjer utt. av laug, haug o.dl.) Áslaug
• Bjørn Jarnsida, Bjǫrn Járnsíða
• Bodvar Bjarke, (Bòvar Bjarkje, sumstad Bjèrkje) Bǫðvarr Bjarki
• Fjølne, Fjǫlnir
• Gudmund, (Gù-mùnd) Guðmundr
• Hagbard, (Hagbar, -bal) Hagbarðr
• Hake, (Hakje) Haki
• Heidrek, (Heirek) Heiðrekr
• Helge Haddingjeskate, (Hèlgje) Helgi Haddingjaskati
• Helge Hjørvardsson, Helgi Hjǫrvarðsson
• Helge Hundingsbane, Helgi Hundingsbani
• Hjalmar, (sumstad kann henda Hjåmar, Hjèlmar?) Hjalmarr
• Ingebjørg, (Ingjebjørg) Ingibjǫrg
• Rolv Krake, (Krakje) Hrólfr Kraki
• Ingjald, Ingjaldr
• Ladgjerd, (Lagjèr, gjèl) Hlaðgerðr
• Orvar-Odd, (Orva-Odd, sumstad kann henda Ørvar-Ødd?) Ǫrvar-Oddr
• Pålna-Toke, (Tókje) Pálna-Tóki
• Ragnar Lodbrok, (Lòbrók) Ragnarr Loðbrók
• Rere, (Rère, Rære) Rerir
• Sigmund, Sigmundr
• Sigurd / Sjurd fåmnesbane, (Sjúr, Sjúl) Sigurðr fáfnisbani
• Svaverlame, (Svavrlame, sumstad kann henda Svarvlame) Svafrlami
• Sinfjøtle, (Sìnfjøtle, -fjøsle) Sinfjǫtli
• Starkad, (Starka) Starkaðr
• Styrbjørn Sterke, (Stèrkje) Styrbjǫrn sterki
• Svipdag, (Svìpdag) Svipdagr
• Volsung, (Vòlsùng) Vǫlsungr
• Vestein, Vésteinn

Hestar

• Blodughove, (Bló-ùg-hóve) Blóðughófi
• Falhovne, (Falhóvne, sumstad kann henda -hómne?) Falhófnir
• Gardrova, (Gar-ròva, Galròva) Garðrofa
• Gulltopp, Gulltoppr
• Gisl, (Gjìsl, utt. som gisl) Gísl
• Glad, (utt. som glad) Glaðr
• Glær, Glær
• Grane, Grani
• Gullenburste (-bùste Gullinbursti
• Gullfakse, Gullfaxi
• Gylle, (Gjỳlle) Gyllir
• Hamskjerpe, Hamskerpir
• Hovvarpne, Hófvarpnir
• Lettfete, Léttfeti
• Rimfakse, Hrímfaxi
• Skinfakse, (Skjìnfakse, sumstad kann henda Skjenfakse) Skinfaxi
• Sylvrentopp, (Sỳlren-?) Silfrintoppr
• Sine, (Sìne, Séne) Sinir
• Skeidbrime, (Skjeibrìme) Skeiðbrimir
• Sleipne, Sleipnir
• Svadelfare, (Sva-el-, Svâl-, fylgjer kann henda sâl/sadel) Svaðilfari
• Ålsvinn, Alsviðr
• Årvak, Árvakr

Andre

• Ask og Embla, (sumstad kann henda Èmla, tvostavingstonelag) Askr ok Embla
• Audhumla, (Au-hùmla, liksom hùmla) Auðhumla
• Byggve, (Bỳggve, sumstad kann henda Bøggve?) Byggvir
• Bur, (Bùr) Burr
• Bure, Búri
• Bøyla, Beyla
• Elde, (Èlde, Èlle) Eldir
• Fenre, Fenrir
• Fimafeng, (Fìmafèng) Fimafengr
• Garm, Garmr
• Gleipne, Gleipnir
• Glen, (Glèn, sumstad kann henda Glènn) Glenr
• Hate Rodvitnesson, (Róvitnesson) Hati Hróðvitnisson
• Hildesvine, Hildisvíni
• Hjuke, (Hjúkje) Hjúki
• Hugen, (Hùgjen, jf. -hugen), tvostavingstonelag) Higinn
• Jamnhøg, Jafnhárr (kann henda Jamnhå?)
• Jørmundgand, Jǫrmungandr
• Mjøllne, Mjǫllnir
• Modgud, (Mó-gù) Móðguðr
• Munen, (Mùnen, tvostavingstonelag) Muninn
• Nidhogg, Níðhǫggr
• Roskva, (Ròskva) Rǫskva
• Skirne, (Skjírne, sumstad kann henda Skjíne?) Skírnir
• Skjoldmøy, skjaldmær
• Skoll, Skǫll
• Tanngnjost, (-gnóst, -gnøst) Tanngnjóstr
• Tanngrisne, Tanngrisnir
• Tjålve, Þjálfi
• Volund, (Vòlùnd) Vǫlund

Hendingar

• Fimbulvetter, (Fìmbul-, Fìmmul-) Fimbulvetr
• Ragnarok, Ragnarǫk
• Hjadningstriden (Hjâning-, sumstad kann henda Hjèning-) Hjaðningavíg

Merknader

Som i andre ord i ija-klassa, t.d. eine frå einir, hev dei gamalnorske namni med -ir falle saman med linnt hannkyn. Ei form som *Mjølner gjev rangt uttrykk av tonelaget og vik frå ålmenn framvokster.

Namn på -ir eller -i frå gamalnorsk fylgjer vanlegt norskt mål når det gjeld utljod og fær -i der detta finst i t.d. bakkji.

Der namnet hev ein unaturleg -ur eller dilikt for målføret, fylgjer uttala annan liknande framvokster, som onder frå ǫndurr.

Hokyn på -n skal eigenleg missa n-en, men då fylgjer sjølvljodet ålmenne reglar for utljod av burtfallen -n (med eikor vendingi etter di det er namn). Soleis Sìgjỳ eller Sìgjø (uviss på Sìgjì, Sìgja e.dl.) av Sigyn, og <span id="gjevjo Gjevjò / Gjevja av Gefjon. Siste um upphavsformi er Gefjon, men skulde elles ha’ fylgt Njørun (Gjevjo < Gefjun).

<span id="njøro Til liks med bunde fleirtal augo frå augun lyt Njǫrun verta Njøro. ↩

Ỳ, ì og è i uttaleskrifti er typar. Dei kann difor fritt verta ø, é og æ i uttala: Bỳllist > Bøllist / Bøllest, Gjèr > Gjær.

Der eit anna avbrigde av uttala høver betre til målføret er det inkje i vegen for å nytta detta, og soleis skapa eigne målførelege namn på gudane. T.d. Skug(g)ul for Skogul.

Når ein umset norrøne namn til norsk er det gjerne eit mål å fylgja ei ålmenn og venta framvokster. Det same gjeld med jamvektsord. Soleis Velja, Lòka, Braga, Gjøma o.s.fr. I målføre der jamvektsord hev utjamning er desse inkje undantak og ein kann gjerne segja Bråggå og Låkkå for Brage og Loke, som dei var nedervde norske namn. Den rettaste formi (d.e. beste umsetjingi) er ho som glid naturlegast inn i målet.

For ll og nn, eller rl og rn, kjem det j-fengjing og segmentasjon (dl eller dd) der detta høyrer heime i målføret: Fùllja (Fùllje) eller Fùdla/Fùdda, og Nannja (Nannje) eller Nadna, for Fulla og Nanna (Nepsdotter).

Etter gamal norsk namnesed fylgjer namni framvoksteren åt namnord på den visi at kvennmannsnamn på -a hev -e i dei målføri der anna linnt hokyn hev -e. Som ålmenne Anne for Anna (Arna?), eller Hæge /²heːɡə/ for Helga i Råbyggjelag, skal òg namn som Frøya hava same ending (og tonelag) som visa og trøya. Elles er det inkje i vegen for å nytta bundi form, slik det er tradisjon for i mange målføre: Ho Frøyo / Frøyā (eller jamvel Frøyææn).