Naturvitskapleg ordlista

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Æ Ø Å

A

• abdomen veikliv in
• abscessus svull ha; av detta: (å) svella
• acromion herdartopp (herde-) ha
• albumin kvite ha: blodkvite, eggjekvite, voksterkvite osfr.
• alveolus tannkista ho
• ambustio brennsår in
• amylum stìv in
• antibrachium nedre armen
• anus tarmòp in
• apix pulmonis lungetopp
• arcus dentalis tanngard ha
• arteria livåder (-år) ho
• articulatio led ha
  • articulatio atlanto-occipitalis nakkeled ha
  • articulatio coxae mjødmarled (mjødme-) ha
  • articulatio genu kneled ha
  • articulatio mandibularis kjakeled ha
  • articulatio radio-carpea handled ha
  • articulatio talo-cruralis fotled ha
• atrium framrom in

B

• bacterium klòvsopp ha
• benign godvoren

C

• calcaneus hælbein in
• callositas træl ha
• canalis alimentarius tarmgang ha
• canalis inguinalis røyr ho
• capsula articularis ledhus in
• capsula hus in
• carboneum (C) kol-, koltó in; av desse: kolsyra (eim: CO₂, i vatn: H₂CO₃), kolós (CO) ha
• cardia magemunn
• cardilagia skjerveverk
• carpus handrot ho
• cartilago nasi nasebrjosk ha
• cavum skrunt ha
  • cavum oris munn ha
  • cavum tympani øyreskrunt ha
• cella sella ho
• choroidea tjeld in
• chymosin kjæse ha
• chymus gòr in
• cilium augnehår in, brå ho
• clavicula ósterbein in
• clavus liktå ho
• cochlea kuvung ha
• coecum botntarm ha
• corium lederhud (lêr-) ho
• cornea augklåre ha
• corona dentis kruna ho
• corpusculum tactus kjenslekorn in
• costa sidebein in, òg kalla (side)rìv in
• coxa mjødm ho, da. hofte
• cranium haus ha
• crapula rus in
• crista tibialis kvasslegg ha
• crus legg ha
• cubitus olboge ha

D

• delirium tremens kveis ho
• dens tònn ho
  • dens caninus bite ha, da. hjørnetand
  • dens incisivus framtònn ho, skavl ha
  • dens molaris jaksle ha
• deutoplasma frumvyrke
• diaphragma tinder ho, òg kalla mìdgard ha
• diarrhoea livsykja, stundom òg livstròk in, rennesykja ho, skìta ho
• dorsum linguae tungebak in
• dorsum manus handarbak (hande-) in
• dorsum pedis rist ho, da. fodryg
• ductus choledochus gallgang ha
• dura mater encephali heilebast

E

• ekzema sårke ha
• encephalon heile ha, stundom òg hjerne
• enzym melte in
• epidermis nauhud ho
• epithelium nau ho; av detta: nauhinna ho, nauhud ho
• extremitates utlemer ha
  • extremitas inferior fot
  • extremitas superior arm ha

F

• facies andlit in
• fascia slintra
• favus gulskurva ho
• febris hìte ha
  • febris catarrhalis krimsykja ho
• fel gall in
• femur lår (lær)
• fermentum jester (gjester) ha
• fibula (okle)spita ho, òg kalla leggspik ho, da. læggeben. For hitt beinet i leggen, sjå tibia.
• foramen magnum nakkehol in
• fossa hòla ho: armhola, bringehola, nakkehola osfr.; grop ho: halsgrop
  • fossa axillaris armhòla ho, akslebot ho
  • fossa jugularis óster ho
• frons enne in, òg kalla blesa ho, skalle ha
• fungus sopp ha

G

• gas eim ha: vatseim osfr.
• gastritis magebrune ha
• gingiva tannkjøt in
• ginglymus gjengja
• glandula lacrymalis tårekjertel ha
• glandula salivalis råkekjertel ha

H

• hepar livr ho
• humerus armlegg, armbein; øvre lùten ved herdarbladet: oksl ho (øvre transversale lùten), herd ho (attre lùten)
• hydrogenium (H) brenne in (stundom òg det mindre rette vatstó in), da. brint

I

• ikterus gulsótt ho
• incus stèd in
• inflammatio brune ha, da. betændelse
  • inflammatio pulmonis lungebrune ha
• intumescents tròte ha, da. hævelse
• iris star in

K

• kephalalgi hovudverk ha

L

• lacrima tåra ho
• lanugo hy in
• larynx barkeknut ha
• lien milte in
• ligamentum vocale røystband in
• lingua tunga ho
• lympho-glandula eitel ha

M

• malign illvoren
• malleus hamar ha
• mandibula nedre kjaken
• manubrium mallei hamarskaft in
• manus handarblad (hande-) in
• matrix kvìk ha
  • matrix unguis naglekvìk ha
• maxilla superior sive max. inferior kjake ha
• maxilla øvre kjaken
• meatus acusticus exterus øyrehòl in
• medicamentum lyv in
• medulla oblongata nakkemøna ho
• medulla ossium merg ha
• medulla spinalis møna ho: halsmøna, nakkemøna; òg kalla ryggmerg
• membrana tympani øyreskjå ha
• metacarpus lóve ha
• morbilli krægda ho, da. mæslinger; av detta: krægdekveik ha
• morbus sjukdom ha, sótt ho
• musculus sege ha, òg kalla vodve ha um tjukk sege
  • musculus oculi augnesège ha
  • musculus sphincter ani externus kneppkjøt in

N

• naris nasebora ho
• nasus nase ha, stundom òg nòs ho
• nates sete ha
• neoplasma øksl in
• nervus nerva ho
• nitrogenium (N) kvæve in, da. kvælstof

O

• obstipatio teppa ho, hardt liv
• occiput nakke ha
• oculus auga in
• olecranon olbogeskjel ho
• I. os munn ha
• II. os bein in, da. knogle (norskdansk knokkel)
  • os coccygis (rove-) tart ha
  • os ethmoidale såldbein
  • os femoris lårlegg, òg kalla lårbein
  • os frontale ennesbein in
  • os hyoideum tungebein in
  • os ilium mjødmarblad (mjødme-) in, òg kalla knikabein
  • os ischii setebein in
  • os nasale nasebein
  • os occipitale nakkebein in
  • os palatinum gómbein
  • os parietale kvervelbein, hjassebein
  • os pubis nårebein in, da. skamben
  • os sacrum krossbein in
  • os temporale tunnvangebein in
  • os zygomaticum kinnbein
  • ostium s. orificium òp in
• oxygenium (O) nøre in (stundom òg mindre rette syretó in og surtó), da. ilt (jfr. isl. ildi)
  • oxyd nøra ho: tvinøra (dioksyd), trinøra; avleidt segnord: (å) nøra (oksidera)

P

• palatum durum beingom
• palatum molle veikgóm ha
• palatum góm ha
• palpebra augnelòk in
• pancreas tarmråkekjertel ha, da. bugspytkirtel
• papilla corii lederhudtapp (lêr-) ha
• parotitis epidemica kusma ho, nokre stader: kinntaska ho
• pars capillaris hårhedna ho
• patella kneskjel ho
• pectum brjost in
• pelvis mjødmargrind (mjødme-) ho
• pericardium hjartehus
• pes fotblad (fota-) in
• pharynx svelg ha
• pleura visceralis lungehinna ho
• pleura lungehus in
• pneumonia crouposa lungekolda ho
• poples kalvbot ho, da. knæhase
• porus acusticus exterus øyreòp in
• processus alveolaris tannfestet in
• processus tind ha
• prominentia trochanterica mjødmarkul (mjødme-) ha
• protoplasma frum
• pulmo lunga ho
• pulpa dentis tannkvìk ha
• pulpa digiti fingertupp ha
• pupilla augnagle ha, òg kalla svartauga
• pus våg ha; av detta: (å) vægja
• pustula køyna ho
• pylorus mageglip ha
• pyrosis vatsæling ha, òg kalla vatsbìt in, hugbìt

R

• rachitis svìk in, òg kalla grand ha, valk ha
• radic dentis tannrót ho
• radix unguis naglerot ho
• ramus mandibulae kjakerot ha
• refrigeratio kjøld ho, kjøle ha, da. forkølelse. Um sjukdomar som kjem av kjøld: kolda ho
• rubella sjå rubeolae
• rubeolae drivla ho, stundom òg raude hundar
• ructus uppskot in, da. opstød

S

• saccharomyces jestersopp (gjester-) ha
• saliva råke; av detta: (å) rækja
• scabies klådesótt ho, da. fnat; av detta: klådesjuk
• scapula herdarblad (herde-) in
• scarlatina skarlakssótt ho
• sclera augkvite ha
• sebum cutaneum feita ho
• serum sỳk in
• skeleton skryte in (hud-, bein-), òg beingrind um beinskrytet
• stapes istìg in
• sternum bringebein in
• stratum flo ho
• substantia eburnea tannbein in
• sudor sveite ha
• sulcus inguinalis nåre ha
• sulphur (S) svåvel (svåvl) in, òg skrive svovel
• supercilium augnebrun ho
• sutura sagittalis midsaum ha
• syphilis ratesjuke ha

T

• talus oklebein ha
• tarsus fotrot ho
• tempus tunnvange ha
• tendo sìn ho
• tibia skovlung ha, òg kalla leggjebein, da. skinneben. For hitt beinet i leggen, sjå fibula.
• thorax bringa ho; sjå pectum for brjost
• trachea barke ha
• truncus bùl ha
• tuberculosis tæring ho
• tuberculum knut ha
• tussis convulsiva kikhoste

U

• unguis nagl ha
• urina mìg, òg kalla land
• uvula ulv (uv) ha, da. drøbel

V

• varicella svinebola ho
• variola vaccina kubola ho
• vas åder (år) ho: blodåder, veikåder, livåder, sogåder osfr.
  • vas capillare vevsåder (-år) ho, òg kalla vesallåder ho
  • vas lymphaticum sògåder (-år) ho, da. lymfekar
  • vas sanguiferum blodåder (-år) ho
• vena veikåder (-år) ho
• ventriculus cordis hjarterom
• ventriculus mage ha
• verruca vòrta ho
• vertebra ryggtòla ho
  • vertebrae lumbales mjårygg ha
  • vertebrae sacrales krossrygg ha
• vertex hjasse, kvervel
• vesica fellea gallpòse ha
• vesica urinaria blåsa ho, da. urinblære
• vesicula bløra ho
• vomer plogbein
• vox røyst ho