Brukar:Eiliv/Gudenamn
Hopp til navigering
Hopp til søk
Detta er berre ei lista yver namn frå dei norrøne sogone og slik eg trur dei vert i dag etter ymis ljodvokster. Med uttalor.
Namni er ofte godt umsette eller umgjorde i dei landsmålske umsetjingane, men nokre av dei mest kjende hev range og unorske former i dag. Til dømes Odin med -in og einstavingstonelag der det skulde ha rima på lagordet stoden. Elles ei rekkja namn med einstavingstonelag, som Frøya som lyt rima på trøya.
Ỳ, ì og è i uttaleskrifti er meint til å skilja ljodi, men hev ingi fastsett uttala. Dei kann difor fritt verta ø, é og æ i uttala: Bỳllist → Bøllist, Bøllest; Gjèr → Gjær.
Der eit anna avbrigde av uttala høver betre til målføret er det inkje i vegen for å nytta detta, soleis at ein ikkje må nytta ei form frå eit anna målføre. T.d. Skug(g)uł for Skogul. Namni er no sams eigedom, og medan me hev éi hovudform i skrift er ei tenkt målføreleg framvokster ikkje mindre rett en t.d. Mjǫllnir → Mjølne.
Når ein umset norrøne namn til norsk er det gjerne eit mål å fylgja ei ålmenn og venta framvokster. Det same gjeld med jamvektsord. Soleis Velja, Lòka, Braga, Gjøma o. s. fr. I målføre der jamvektsord hev full utjamning er desse inkje undantak og ein kann godt segja Bråggå og Låkkå for Brage og Loke, som dei var nedervde norske namn. Den rettaste formi (d.e. beste umsetjingi) er ho som glid naturlegast inn i målet. So framt ein ikkje ser på slike målførelege drag som uproduktive leivder som ikkje høver på nyare tilfang.
ll og nn, eller rl og rn, hev j-fengjing (llj, d.e. /ʎ/) og segmentasjon (dl eller dd) der detta høyrer heime i målføret: Fùllja (Fùllje) eller Fùdla, Fùdda, og Nannja (Nannje) eller Nadna, for Fulla og Nanna (Nepsdotter).
Etter gamal norsk namnesed fylgjer namni framvoksteren åt namnord på den visi at kvennmannsnamn på -a hev -e i dei målføri der anna linnt hokyn hev -e. Som ålmenne Tove for Tova, eller Hæge [²hɛːɡə] for Helga i Råbyggjelag, skal òg namn som Frøya hava same ending (og tonelag) som visa og trøya. Elles er det inkje i vegen for å nytta bundi form, slik det er tradisjon for i mange målføre: Ho Frøyo, Frøyā (eller jamvel Frøyææn).
Dvergar
- Allvis, Allvís
- Andvare, Andvari
- Austre, Austri
- Brokk, Brokkr
- Duren, (Dùren med tvostavingstonelag) Durinn
- Durne,[1] (Dúne, -ᶇ-) Dúrnir
- Dvalen, Dvalínn
- Dåen, Dáinn
- Eitre, Eitri
- Fjalar, (Fjèlar, sumstad kann henda Fjålår?) Fjalar
- Fåmne, (sumstad Fåvne og Fåbne) Fáfnir
- Galar, Galar
- Gandalv, Gandalfr
- Motsogne, Mótsognir
- Nordre, (Nóre, Nòre, sumstad kann henda Nółe?) Norðri
- Oter, Ótr
- Regen, (Règjen, Reien, Rìgjen, -ìn?) Reginn
- Reidmar, (Reimar) Hreiðmarr
- Sindre, (jfr. sindr, sumstad kann henda Sinnjer?) Sindri
- Sudre, (Sùre, Søre?) Suðri
- Vestre, Vestri
Jøtlar
- Aurvandel, Aurvandil
- Bauge, (Baugje, Baue), Baugi
- Bele, (Bèle, utt. som sèle) Beli
- Bergjelme, (Bèrgjèlme, Bær-) Bergelmir
- Boltorn, (Bòltònn, jfr. torn) Bǫlþorn
- Byleist, (Bỳleist, sumstad kann henda Bỳllist?) Byleistr
- Byleift, (sumstad Bỳleipt) Byleipt, same som Byleistr
- Dag, Dagr
- Eggter, Eggþér / Egðir (lyt kann henda vera Egder på norsk?)
- Fjølvar, Fjǫlvar
- Fornjot, (Fònnjót) Fornjót
- Fårbaute, Fárbauti
- Gang, (utt. som gang) Gangr
- Geirrod, (Gjeirò, Gjeirø) Geirrǫðr
- Gilling, (Gjì-) Gillingr
- Gyme, (Gjỳme, Gjøm(m)e?), Gymir
- Helblinde, (Hèl(l)-, Hæł-) Helblindi
- Helregen, (Hèlrègjen) Helreginn
- Hyme, (Hỳme), Hymir
- Ide, (Ie, sumstad kann henda Idda / Åddå?), Iði
- Im, Ím
- Lit, (Lìt, utt. som lìt) Litr
- Loge, (Lògje, utt. som loge) Logi
- Menglod, (Menglò, Menglø) Menglǫð
- Mogtrase, Mǫgþrasir
- Mokkurkalve, Mǫkkurkalfi
- Narve, Narfi, Nǫrfi, Nǫrvi, Nǫrr
- Rimne, (Rímne, Ríbne?) Hrímnir
- Rimgrimne, (-bn-) Hrímgrímnir
- Rungne, Hrungnir
- Rym, (Rỳmm, Rømm) Hrymr
- Ræsvelg, Hræsvelgr
- Snjo, (utt. som ordet snjo?) Snjór
- Stuttung, (Stùttùng) Stuttungr
- Surt, (utt. som burt) Surtr
- Tjatse, (Tjasse) Þjazi
- Torre, (Tòrre, som månaden) Þorri
- Trivalde, Þrívaldi
- Trudgjelme, (Trúgjèlme) Þrúðgelmir
- Trym', (Trỳmm, Trømm?) Þrymr
- Utgarda-Loke, (-Lòkje) Útgarða-Loki
- Vavtrudne, (Vavtrûne) Vafþrúðnir
- Vorne, (Vònne, jfr. vòrn) Vǫrnir
- Vidblinde, (Ví-blinde) Víðblindi
- Våle, Váli
- Våsud, (Våsù, Våse?) Vásuðr
- Yme, Ymir
- Æge, (Ægje) Ægir
- Ålvalde, Alvaldi / Ǫlvaldi
Gygrer
- Angerboda, (Angrbòa) Angrboða
- Aurboda, Aurboða
- Bestla, Bestla
- Driva, Drífa
- Fonn, Fǫnn
- Gjelp, Gjalpr
- Gjerd, (Gjèr, Gjæł) Gerðr
- Greipa, Greipa
- Grid, (Grì) Griðr
- Gunnlod, (Gunnlò, Gunnlø) Gunnlǫð
- Hardgreip, Harðgreipr
- Hel, (Hèl(l), sumstad Hæł? Jfr. hel) Hel
- Hyrrokki, (Hỳrrokkje, Hỳrrokkja?) Hyrrokkin
- Jarnsaksa, Járnsaxa
- Lauvøy, Laufey
- Leikn, Leikn
- Ljod, (Ljó, Ljø, utt. som ljod) Hljóð
- Mjøll, (utt. som ordet mjøll) Mjǫll
- Natt, Nátt
- Nål, Nál
- Rimgjerd, (Rímgjèr) Hrímgerðr
- Rod, (Ró) Hróðr
- Skade, (Skae) Skaði
- Takk, Þǫkk
Nornor
- Skuld, Skuld
- Urd, (utt. som ordet urd) Urðr
- Verdande, (Vèrande, utt. som ferdande) Verðandi
Æser
- Andrimne, Andhrímnir
- Balder, (sumstad Ballr?) Baldr
- Brage, (ofte Bragje) Bragi
- Delling, Dellingr
- Forsete (Fòssète, Fossèt’, jfr. forsæte), Forseti
- Heimdall, Heimdallr
- Hermod, (Hèrmó) Hermóðr
- Hòd, (Hò, Hø?) Hǫðr
- Høne, Hǿnir
- Itreksjod, (Itrèksjó) Ítreksjóð
- Lodur,[2] (Lóùr) Lóðurr
- Loke, (Lòkje, Løkje? Jfr. vettet) Loki
- Lovn, Lofn (lyt vera Lomn)
- Magne, Magni
- Meile, Meili
- Mime, Mímir
- Mode, (Móe) Móði
- Måne, Máni
- Nep, (Nèp) Nepr
- Od, (utt. Ó) Óðr
- Oden, (uttala Óen/Ó’n med tvostavingstonelag som i moden og stoden) Óðinn
- Tor, Þórr
- Ty, Týr
- Ull, (Ùll) Ullr
- Ve, Vé
- Vidar, (Víar?) Víðarr
- Vilje, Vili
- Våle, Váli
Åsynjor
- Bil, (Bìl, Bél) Bil
- Eir, Eir
- Fjørgyn, (Fjørgjỳn), Fjǫrgyn / Fjǫrgvin
- Frigg, Frigg
- Frøya, (tvostavingstonelag, som trøya) Freyja. Jfr. husfrøya.
- Fulla, (Fùlla) Fulla
- Gjerd, (uttala som gjerd) Gerðr
- Gjevjon, (Gjevjòn[3]) Gefjon, Gefjun
- Gnå, Gná
- Idunn, (Iùnn?), Iðunn
- Ilm, Ilmr
- Irpa, Irpa
- Lin, Hlín
- Nanna, Nanna (Nepsdóttir)
- Njørun, Njǫrun (lyt vera Njøro, Njoro, Njuru o.s.fr.[4])
- Rind, Rindr
- Rån, Rán
- Sigyn, (Sìgjỳn, kann henda Ségjøn?) Sigyn
- Siv, (Sév?) Sif
- Sjøvn, Sjǫfn (lyt eigenlegt vera Sjømn)
- Skade, (Skae) Skaði
- Snotra (tvostavingstonelag!), Snotra
- Sol, Sól
- Syn, (Sỳn, fylgjer kann henda kyn?) Syn
- Såga, Sága
- Torgjerd Holgabrud (-brur), (Tòrgjèr, -gjèł) Þorgerðr Holgabrúðr
- Var (Vòr?), Vǫr
- Vår, Vár
Vaner
- Frøy, Freyr
- Gjerseme, (Gjèrsème) Gersemi
- Gullveig, (Gùllveig, -vei) Gullveig
- Noss, Hnoss
- Kvase, Kvasir
- Njord, (Njór/Njòr, Njół, fylgjer uttala av fjord) Njǫrðr
Valkyrjor
- Brynhildr, (Brỳnild, kann henda Brøneld) Brynhildr
- Geiravor, (Gjeiravòr) Geiravǫr
- Geirskogul, (Gjeirskògul) Geirskǫgul
- Gondul, Gǫndul
- Gunn, Gunnr
- Herfjøt, Herfjǫtur
- Herja, Herja
- Hervor, (Hèrvòr) Hervǫr alvitr
- Hild, Hildr
- Kåra, Kára
- Ladgud svankvit, (Lagu, Laggu?) Hlaðguðr svanhvít
- Løkk, Hløkk
- Mist, Mist
- Olrun, (Òlrún) Ǫlrún
- Rådgrid, (Rågri) Ráðgríðr
- Regenleiv, (Règjen-, Rìgjen-, Reien-) Reginleif
- Rist, Hrist
- Rota, Róta
- Sanngrid, (Sangrì, Sangre?) Sanngriðr
- Sigerdriva, Sigrdrífa
- Sigrun, Sigrún
- Skjeggjold, Skeggjǫld
- Skogul, (Skògul, sumstad kann henda som dugurd) Skǫgul
- Sveid, (Svei, utt. som fyrrtid av svida) Sveið
- Svipul, (Svìpul) Svipul
- Togn, Þǫgn
- Trìma, (Tréma, uttala liksom å brìma) Þrima
- Trud, (Trú, lyt vera Trúr, liksom brur) Þrúðr
Stader
- Amsvartne Amsvartnir
- Andlang, Andlangr
- Barre, Barre
- Bivrost, (-i; Bìv-, Bévròst, med tvostavingstonelag) Bifrost
- Bilskirne, (Bìlskjìnne, sumstad kann henda Bélskjénne) Bilskirnir
- Brime, (Brìme, Bréme?) Brimir
- Bråvollane, Brávellir
- Eljudne, (Éljûne) Éljúðnir
- Fensalene, (Fèn-) Fensalir
- Folkvang, Folkvangr
- Fornsigtuna, (Fònnsìgtùna) Fornsigtuna
- Futullund, Fjǫturlundr (lyt vera Fjøturlund, jfr. fjøtur)
- Fyresvollane, (Fỳres-) Fyrisvellir
- Galgvid, (Galgvé) Gálgviðr
- Gandvik, Gandvík
- Gastropne, (sumstad kann henda Gastrofne) Gastropnir
- Gimle, (Gjìmle, sumstad kann henda Gjemle) Gimlé
- Ginnungagap, (-et; Gjìnnùngagap, Gjìnnùngap) Ginnungagap
- Gjallarbrui (Gjè-?), Gjallarbrú
- Gladsheim, (Glasseim) Glaðsheimr
- Glitne, (Glìtne) Glitnir
- Glæsesvollane, Glæsisvellir
- Gnipaheller, (Gnìpa-, Gnìpe-) Gnipahellir
- Helheim, (Hèl(h)eim, sumstad Hæłeim, -òm), Helheimr
- Himenbjørg, (Hìmen-, Hìmel-) Himinbjǫrg
- Hindarfjell, (Hìnda-) Hindarfjall
- Hoddmimesholt, Hoddmímis holt
- Idavollen, (Ia-, Ie-) Iðavǫllr
- Jarnvid, (-vé) Járnviðr
- Jøtulheim, Jǫtunheimr
- Kvergjelme, Hvergelmir
- Lidskjølv, (Lìskjølv, Lé-) Hliðskjǫlf
- Midgard, (Mìgar, -gał, jfr. ordet midgard) Miðgarðr
- Mimesbrunnen, Mímisbrunnr
- Mimameid, (Míme-) Mímameiðr
- Munarvåg, (Mùna-, liksom mùnaleg) Munarvágr
- Myrkvid, (-vé Myrkviðr
- Nidafjell(i), (Nìa-, Neafjell) Niðafjǫll
- Nitbjørg, (Nìt-, Nét-) Hnitbjǫrg
- Noatun, (Nóa-, Nóe-, Nó-) Nóatún
- Nyvlheim, (Nỳvleim, Nỳlveim?) Niflheimr
- Nyvlhel, (Nỳvlèl) Niflhel
- Nåstrand, Nástrǫnd
- Sessrumne, (Sessrùmne, -rùm- liksom rom) Sessrúmnir
- Sindre, sjå Sindre (dverg)
- Singasteinen, Singasteinn
- Søkvabekk, Sǫkkvabekkr
- Trudheim, (Trúheim) Þrúðheimr
- Trudvang, (Trúvang) Þrúðvangr
- Trymheim, (Trỳmeim, sumstad kann henda Trømmeim?) Þrymheimr
- Ukolne, (Úkólne) Ókólnir
- Urdarbrunnen, (Ùra-, Ùła-) Urðarbrunnr
- Utgard, Útgarðr
- Valaskjølv (sumstad Vale-) Valaskjǫlf
- Valhall, (Valhalli) Valhǫll
- Vanaheim, Vanaheimr
- Vidblåen, (Ví-) Víðbláinn
- Vigrid, (Vìgri) Vígríðr
- Vingolv, Vingolf
- Yggdrasel, (Ỳggdrasell, -edl, -illj) Yggdrasill
- Åsgard, Ásgarðr
Elvar
- Gjølli, Gjǫll
- Elevågane, Élivágar
- Ifing, Ífingr
- Kjerlaugane, Kerlaugar
- Kormt, Kǫrmt
- Ormt, Ǫrmt
- Slir, (utt. som slir) Slíðr
- Vadgjelme, (Vagjèlme) Vaðgelmir
- Vimur, Vimur
Kappar
- Arngrim, (Angrím) Arngrímr
- Åslaug, (fylgjer utt. av laug, haug o.dl.) Áslaug
- Bjørn Jarnsida, Bjǫrn Járnsíða
- Bodvar Bjarke, (Bòvar Bjarkje, sumstad Bjèrkje) Bǫðvarr Bjarki
- Fjølne, Fjǫlnir
- Gudmund, (Gù-mùnd) Guðmundr
- Hagbard, (Hagbar, -bał) Hagbarðr
- Hake, (Hakje) Haki
- Heidrek, (Heirek) Heiðrekr
- Helge Haddingjeskate, (Hèlgje) Helgi Haddingjaskati
- Helge Hjørvardsson, Helgi Hjǫrvarðsson
- Helge Hundingsbane, Helgi Hundingsbani
- Hjalmar, (sumstad kann henda Hjåmar, Hjèlmar?) Hjalmarr
- Ingebjørg, (Ingjebjørg) Ingibjǫrg
- Rolv Krake, (Krakje) Hrólfr Kraki
- Ingjald, Ingjaldr
- Ladgjerd, (Lagjèr, gjèł) Hlaðgerðr
- Orvar-Odd, (Orva-Odd, sumstad kann henda Ørvar-Ødd?) Ǫrvar-Oddr
- Pålna-Toke, (Tókje) Pálna-Tóki
- Ragnar Lodbrok, (Lòbrók) Ragnarr Loðbrók
- Rere, (Rère, Rære) Rerir
- Sigmund, Sigmundr
- Sigurd / Sjurd fåmnesbane, (Sjúr, Sjúł) Sigurðr fáfnisbani
- Svaverlame, (Svavrlame, sumstad kann henda Svarvlame) Svafrlami
- Sinfjøtle, (Sìnfjøtle, -fjøsle) Sinfjǫtli
- Starkad, (Starka) Starkaðr
- Styrbjørn Sterke, (Stèrkje) Styrbjǫrn sterki
- Svipdag, (Svìpdag) Svipdagr
- Volsung, (Vòlsùng) Vǫlsungr
- Vestein, Vésteinn
Hestar
- Blodughove, (Bló-ùg-hóve) Blóðughófi
- Falhovne, (Falhóvne, sumstad kann henda -hómne?) Falhófnir
- Gardrova, (Gar-ròva, Gałròva) Garðrofa
- Gulltopp, Gulltoppr
- Gisl, (Gjìsl, utt. som gisl) Gísl
- Glad, (utt. som glad) Glaðr
- Glær, Glær
- Grane, Grani
- Gullenburste (-bùste Gullinbursti
- Gullfakse, Gullfaxi
- Gylle, (Gjỳlle) Gyllir
- Hamskjerpe, Hamskerpir
- Hovvarpne, Hófvarpnir
- Lettfete, Léttfeti
- Rimfakse, Hrímfaxi
- Skinfakse, (Skjìnfakse, sumstad kann henda Skjenfakse) Skinfaxi
- Sylvrentopp, (Sỳlren-?) Silfrintoppr
- Sine, (Sìne, Séne) Sinir
- Skeidbrime, (Skjeibrìme) Skeiðbrimir
- Sleipne, Sleipnir
- Svadelfare, (Sva-el-, Svâl- etter sâl) Svaðilfari
- Ålsvinn, Alsviðr
- Årvak, Árvakr
Andre
- Ask og Embla, (sumstad kann henda Èmla, tvostavingstonelag) Askr ok Embla
- Audhumla, (Au-hùmla, liksom hùmla) Auðhumla
- Byggve, (Bỳggve, sumstad kann henda Bøggve?) Byggvir
- Bur, (Bùr) Burr
- Bure, Búri
- Bøyla, Beyla
- Elde, (Èlde, Èlle) Eldir
- Fenre, Fenrir
- Fimafeng, (Fìmafèng) Fimafengr
- Garm, Garmr
- Gleipne, Gleipnir
- Glen, (Glèn, sumstad kann henda Glènn) Glenr
- Hate Rodvitnesson, (Róvitnesson) Hati Hróðvitnisson
- Hildesvine, Hildisvíni
- Hjuke, (Hjúkje) Hjúki
- Hugen, (Hùgjen, jfr. -hugen), tvostavingstonelag) Huginn
- Jamnhøg, Jafnhárr (kann henda Jamnhå?)
- Jørmundgand, Jǫrmungandr
- Mjøllne, Mjǫllnir
- Modgud, (Mó-gù) Móðguðr
- Munen, (Mùnen, tvostavingstonelag) Muninn
- Nidhogg, Níðhǫggr
- Roskva, (Ròskva) Rǫskva
- Skirne, (Skjírne, sumstad kann henda Skjíne?) Skírnir
- Skjoldmøy, skjaldmær
- Skoll, Skǫll
- Tanngnjost, (-gnóst, -gnøst) Tanngnjóstr
- Tanngrisne, Tanngrisnir
- Tjålve, Þjálfi
- Volund, (Vòlùnd) Vǫlund
Hendingar
- Fimbulvetter, (Fìmbul-, Fìmmul-) Fimbulvetr
- Ragnarok, Ragnarǫk
- Hjadningstriden (Hjâning-, sumstad kann henda Hjèning-) Hjaðningavíg
Merknader
- ↑ Som i andre ord i ija-klassa, t.d. eine frå einir, hev dei gamalnorske namni med -ir falle saman med linnt hannkyn. Ei form som *Mjølner gjev rangt uttrykk av tonelaget og vik frå ålmenn framvokster. Namn på -ir eller -i frå gamalnorsk fylgjer vanlegt norskt mål når det gjeld utljod og fær -i der detta finst i t.d. bakkji.
- ↑ Der namnet hev ein unaturleg -ur eller dilikt for målføret, fylgjer uttala annan liknande framvokster, som onder frå ǫndurr.
- ↑ Hokyn på -n skal eigenleg missa n-en, men då fylgjer sjølvljodet ålmenne reglar for utljod av burtfallen -n (med eikor vendingi etter di det er namn). Soleis Sìgjỳ eller Sìgjø (uviss på Sìgjì, Sìgja e.dl.) av Sigyn, og Gjevjò / Gjevja av Gefjon. Siste um upphavsformi er Gefjon, men skulde elles ha’ fylgt Njørun (Gjevjo ← Gefjun).
- ↑ Til liks med bunde fleirtal augo frå augun lyt Njǫrun verta Njøro, med visse avbrigde. Jf. målføreleg Gu[d]ro (Guyro), Gu[d]rå, Go[d]ro, Go[d]rå, Gu[d]ru o.s.fr. for Gudrun (stutt -u- i ljodlett stoda).